سندرم پيش از قاعدگي (PMS) شايعترين بيماري زنان است و نزديك به 80 در صد بانوان در هفته قبل از شروع عادت ماهانه يكي از علايم اين سندرم را تجربه مي كنند. برخی بانوان به علائم قبل از قاعدگی عادت کرده اند و آنها را جزء لاینفک قاعدگی می دانند، بنابراین ضمن داشتن مشکل آنرا عنوان نمی کنند. تا كنون بيش از 150 علامت جسمي، روحي و رفتاري براي PMS شناخته شده و از اينرو به اين سندرم لقب بيماري هزار چهره را داده اند به برخي از اين علايم به اختصار در جدول ذيل اشاره شده است. اين سندرم مي تواند در روابط خانوادگي، اجتماعي و شغلي فرد مشكل آفرين باشد.
علايم سندرم پيش از قاعدگي:
علائم روحي : عصبانیت، تحریک پذیری و زودرنجي، تغییر اشتها (میل زیاد به غذاخوردن)، افسردگی، اضطراب و تنش هاي روحي، ازدست دادن کنترل روی عواطف و احساسات، کم خوابی و افزایش نیاز به خواب، عدم تمایل به انجام فعالیتهای روزمره و بي حوصلگي
علائم جسمی : نفخ شکمی، درد بدن، تغییر در میل جنسی، حساسیت پستانها و احساس ورم در آنها، کاهش تمرکز، خستگی، سردرد، تعریق، افزایش وزن بدن، کرامپ ودرد شکم
هنوز علت بروز اين سندرم نامشخص است اما به هم خوردن تعادل هورموني استروژن و پروژسترون را مهمترين علت بروز اين بيماري مي‌دانند. با توجه به مشخص نبودن علل بروز سندرم قبل از قاعدگي در بحث درمان به رفع علایم به صورت موردی بسنده می شود. ايجاد تغييرات ساده در عادات زندگي و غذايي مي تواند به كاهش شدت دردهاي اين دوره كمك كند.
براي غذا خوردن اهميت قايل شويد: به جاي آنكه 3 وعده غذايي اصلي و حجيم داشته باشيد 6 وعده كوچك و متنوع را در برنامه روزانه خود بگنجانيد. با اين اقدام ساده از بروز ضعف و افت قند در اين دوره پيشگيري مي كنيد. تا مي توانيد از غذاهاي كم نمك استفاده كنيد، كاهش دریافت سدیم احتباس مایعات و نفخ را تقلیل می کند و مصرف كمتر شكر، قندهاي افزودني نيز به افراد مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی توصیه می شود هر چند که هنوز اثر این تغییرات در کاهش شدت علایم سندرم پیش از قاعدگی کاملا تایید نشده است ولی ایجاد این قبیل تغییرات برای همه افراد مفید می باشد همچنین حذف نوشيدنيها و اقلام خوراكي کافئین دار(قهوه، شكلات) در صورت وجود علایمی مانند تحریک پذیری، درد پستان به خانمها توصیه می شود.
ورزش جسم و روحتان را شاداب مي كند: گنجاندن ورزش در برنامه روزانه تنشهاي روحی و اضطراب، افسردگی و بی حوصلگی سندرم پيش از قاعدگي را تعدیل می کند.
خوب استراحت كنيد: داشتن خواب كافي، پرهيز از محيطهاي استرس زا مي تواند به كاهش شدت علايم كمك كند.
پيش از اينكه به سراغ مسكن ها برويد از مكملها كمك بگيريد: در بحث پيشگيري و كاهش شدت PMS استفاده از انواع ويتامينها و املاح به خانمها پيشنهاد مي شود. در بررسيهاي صورت گرفته كمبود برخي از املاح از جمله منيزيم در زنان مبتلا به PMS ديده شده است. دريافت مكمل منيزيم در تخفیف شدت علایمی همچون خستگی، احتباس مایعات و افسردگی مفید است. از ويتامينهاي موثر در تعديل شدت علايم اين سندرم مي توان به ويتامين D اشاره نمود بعلاوه ويتامين E طبق تحقيقات انجام شده با دوز 200 و 400 واحد در روز به منظور كاهش درد و حساسيت پستانها موثر است. از دیگر ویتامینهای موثر در کاهش شدت علایم سندرم پیش از قاعدگی ویتامین B6 می باشد این ویتامین در ساخت سروتونین شرکت دارد این هورمون در بروز احساس شادابی و پیشگیری از افسردگی نقش دارد. در برخی از زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی دریافت این ویتامین شدت سردرد، خستگی و تحریک پذیری، افسردگی و ادم را کاهش می دهد.مقادیر پیشنهادی ویتامین B6 معمولا 50 ميلي گرم در روز مي باشد.
يكي از عصاره هاي گياهي كاملا شناخته شده و موثر در رفع علايم PMS، عصاره خشك Vitex agnus-castus يا همان chaste tree مي باشد اين گياه بومي جنوب اروپا بوده و در مطالعات صورت گرفته دريافت 20 ميلي گرم از عصاره خشك شده آن در كاهش علايم PMS از جمله زود رنجي و عصبانيت، سردر و سنگيني سينه ها موثر است.
مشكلات تشديد كننده PMS را رفع كنيد: برخي بيماريها و شرايط همچون كم خوني، كيست تخمدان و كم كاري تيروئيد باعث تشديد علايم PMS مي شوند در صورتي كه گرفتار اين مشكلات هستيد يا مشكوك به اين موارد مي باشيد حتماً در اين خصوص با پزشك خود مشورت نماييد.