اسیدهای امگا 3 جزو اسیدهای چرب ضروری برای بدن هستند. آنها برای سلامتی انسان لازم هستند ولی بدن قادر به ساخت آنها نبوده و ما باید آنها را از غذاها تامین کنیم.
 

اسیدهای چرب امگا 3 در ماهیها مثل سالمون، ماهی تون و دیگر غذاهای دریایی مثل جلبک دریایی و در بعضی از گیاهان مثل دانه های روغنی وجود دارد.

امگا 3 مثل بعضی از اسیدهای چرب اشباع نشده نقش اساسی در کارکرد مغز، رشد و نمو طبیعی دارد. همچنین امگا 3 ریسک بیماریهای قلبی را کاهش میدهد. انجمن قلب و عروق امریکا توصیه به مصرف ماهی، بخصوص ماهیهای چرب (مثل تون، ساردین، سالمون) حداقل 2 بار در هفته دارد.

مطالعات نشان داده است که امگا 3 باعث کاهش التهاب شده و در نتیجه ریسک بیماریهای مزمن مثل بیماریهای قلبی عروقی، سرطان والتهاب مفاصل (ارتریت) را کاهش می دهد. اسیدهای چرب امگا 3 در مغز تجمع یافته ودر فعالیتهای شناختی (مثل کارکرد مغز و حافظه) و فعالیتهای رفتاری موثر هستند.

نوزادانی که در دوران جنینی به اندازه کافی امگا 3 از مادر دریافت نکنند، در معرض خطر پوست خشک، بیماریهای قلبی، افسردگی، اختلالات رفتاری و گردش خونی ضعیف هستند. البته بسیار مهم است که در رژیم غذایی نسبت متناسبی از امگا 3و امگا 6 (نوع دیگری اسید چرب ضروری) باشد.

امگا 3 به کاهش التهاب کمک میکند و افزایش امگا 6 منجر به تحریک مغز و ایجاد التهاب میشود. رژیم مدیترانه ای نسبت مناسبی از امگا 3 و امگا 6 را حفظ میکند. این رژیم بیشتر شامل غلات، میوه های تازه، سبزیجات، ماهی، روغن زیتون و سیر میباشد.

امگا 3 در موارد زیر استفاده می شود:

کلسترول بالا

رژیم مدیترانه ای منجر به افزایش کلسترول خوب (HDL) میشود که در سلامت قلب موثر است. مشاهده شده که روغن ماهی سبب کاهش تری گلیسرید خون (یک نوع چربی در خون) میشود. گردو سرشار از اسید لینولییک یا ANA است که در بدن به امگا 3 تبدیل میشود و در نتیجه باعث کاهش کلسترول و تری گلیسرید در بیماران مبتلا به کلسترول بالا میشود.

دیابت

بیماران دچار دیابت اغلب تری گلیسرید بالا و HDL پایین دارند. اسیدهای چرب امگا 3 می توانند تری گلیسرید و اپوپروتیین را کاهش داده و سبب افزایش HDL شوند. برخی از بیماران دچار دیابت نوع 2 ممکن است با مصرف امگا 3 دچار افزایش مختصری در قند خون ناشتا شوند که در این مورد بیمار باید با پزشک خود مشورت کند.

ارتریت روماتویید

ارتریت روماتویید یک بیماری التهابی مفصل است که علت آن ساخته شدن انتی بادی علیه سلولهای بدن (اتوایمون) است. بعضی از بیماران ارتریت روماتویید ممکن است با خوردن امگا 3 دچار کاهش علایم خشکی صبحگاهی و درد مفاصل شوند. در یک مطالعه نشان داده شده که با مصرف امگا 3 نیاز بیماران به داروهای ضدالتهابی و مسکن کمتر شده است. ولی امگا 3 جلوی پیشرفت ارتریت روماتویید را نمی گیرد و فقط علایم را کاهش می دهد. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که رژیم غذایی سرشار از امگا 3 ممکن است در استیوارتریت (ارتروز مفاصل) هم کمک کننده باشد ولی نیاز به مطالعات بیشتری دارد.

پوکی استخوان (استوپروز)

برخی مطالعات نشان داده اند که امگا 3 ممکن است به افزایش کلسیم در بدن کمک کنند و باعث افزایش قدرت استخوانها شود، اگرچه همه نتایج مثبت نبوده است. بعضی مطالعات نشان داده است که کسانی که به اندازه کافی اسیدهای چرب دریافت نمی کنند (بخصوص اسید گاما لینولئیک و EPA - یک اسید چرب امگا 6) نسبت به کسانی که به اندازه کافی از این مواد استفاده می کنند، بیشتر مستعد پوکی استخوان هستند. در بررسی 3 ساله زنان بالای 65 سال با پوکی استخوان که اسیدهای چرب ضروری را دریافت می کردند، کمتر دچار پوکی استخوان شدند و حتی بسیاری از آنان افزایش در تراکم استخوان پدیدار شد.

افسردگی

مطالعات نشان داده است که مصرف اسیدهای چر ب امگا 3 باعث بهبود علایم افسردگی می شود. مطالعات متعدد همچنین مشخص کرد که مصرف امگا3 همراه با داروهای ضد افسردگی بیشتر باعث بهبود علایم می شود تا داروی افسردگی به تنهایی. همچنین مشخص شده که امگا 3 ممکن است سبب پیشگیری از افسردگی پس از زایمان شود. البته افسردگی یک بیماری جدی بوده و بدون نظر پزشک نباید درمان شود.

هیپراکتیویتی و عدم تمرکز

بچه های دچار عدم تمرکز و هیپراکتیو ممکن است دچار کمبود اسیدهای چرب خاصی باشند. در یک بررسی بالینی نزدیک به 100 پسر بچه که مشکلات رفتاری و یادگیری بیشتری داشتند، دارای سطح امگا 3 پایین تری نسبت به کسانی که این مشکل را نداشتند، بودند. البته این مسئله نیاز به مطالعه بیشتری دارد. ولی در هر حال دادن غذاهای سرشار از امگا 3 در بچه های هیپراکتیو عاقلانه به نظر میرسد.

بیماریهای پوستی

در یک بررسی بالینی در 13 بیمار دچار حساسیت به نور که دچار درماتیت ناشی از نور می شدند، تحت درمان با روغن ماهی قرار گرفتند و مشاهده شد که حساسیت آنها به نور واشعه ماورائ بنفش کاهش یافت. اما ضد آفتابهای موضعی از امگا 3 مفیدتر هستند.

سرطان روده بزرگ (کولون)

مصرف غذاهای سرشار از امگا 3 ریسک سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد. به طور مثال اسکیموها که چربی زیاد و ماهیهای غنی از امگا 3 می خورند، کمتر دچار سرطان کولون می شوند. مطالعات اولیه نشان داده است که در مراحل اولیه سرطان کولون سبب کند شدن پیشرفت این سرطان می شود.