زعفران که در واقع قسمت کلاله این گیاه می باشد دارای مواد کاروتنوئیدی (کروسین، کروستین، a-کاروتنولیکوپن ) منوترژنالدئید (پیکروکروسین و سافرانال )، فلاونوئید و مواد دیگر می باشد.
این ادویه در طب سنتی جهت اثرات ضد تب، قاعده آور، خلط آور، شادی آور، تقویت قوای جنسی و غیره به کار می رود. کاربردهای این گیاه در طب سنتی در سیستم های مختلف بدن به طور کامل در این مقاله بیان شده است.
در بخش اصلی این مقاله اثرات مختلف زعفران که توسط ابوعلی سینا ادعا شده است با مقالات معتبر علمی مستند شده است.
از جمله کاربردهای عنوان شده در جلد دوم کتاب قانون برای زعفران کاربرد خوراکی آن است که باعث بهبود رنگ و رو می شود که آزمایشات بالینی این اثر را به خوبی نشان داده اند.
بر اساس کتاب قانون، زعفران از بین برنده ورم گوش بوده و عفونت و التهاب چشم را از بین می برد و در آزمایشات حیوانی نیز اثرات ضد درد و ضد التهاب زعفران مستند شده است.
در کتاب قانون بر اثر زعفران در خواب و ضعیف کننده حس تاکید شده است که بر اساس مقالات علمی روز جهان نیز در آزمایشات حیوانی اثرات خواب آور و ضد اضطراب این گیاه مشخص شده است .
بر اساس کتاب قانون زعفران شادی آور و مفرح است که اثرات ضد افسردگی زعفران و گلبرگ آن در انسان و حیوان ثابت شده است .این اثرات همسان با داروهای ضد افسردگی استاندارد مانند ایمی پرامین یا فلوکستین بوده است .
در کتاب قانون از زعفران به عنوان گیاه تقویت چشم یاد شده است و در تحقیقات بالینی نیز نشان داده شده است ماده موثر زعفران به بهبود خستگی چشم و رفع استحاله قسمتی از چشم (ماکول) می شود که در بهبود بینایی موثر است .
بر اساس کتاب قانون زعفران به خصوص روغن آن باعث تسهیل تنفس و تقویت اندام های تنفسی می شود که بر اساس تحقیقات انجام شده زعفران و به خصوص روغن آن در آزمایشات حیوانی اثرات متسع کننده برونش را نشان داده است .
بوعلی سینا در کتاب قانون از زعفران به عنوان مدر و محرک قوای جنسی یاد کرده است و در مقالات جدید نیز آزمایشات انسانی و حیوانی اثرات تقویت قوای جنسی زعفران نشان داده شده است .
بر اساس کتاب قانون رعفران برای رفع گرفتگی قاعدگی مفید بوده و زایمان را تسهیل می کند و بر اساس کارآزمایی های بالینی زعفران به صورت خوراکی یا استشمام ان به مدت ۲۰ دقیقه در درمان سندرم پیش از قاعدگی، درد قاعدگی و غیره مفید می باشد.
در کتاب قانون از زعفران به عنوان استفراغ آور، تقویت کننده معده و کبد و کاهش اشتها یاد شده است و بر اساس تحقیقات علمی نیز مصرف ۱۸۰ میلی گرم عصاره زعفران طی ۸ هفته موجب کاهش خفیف وزن می شود .
همچنین در کتاب قانون آمده است زعفران عفونت را از بین می برد و در آزمایشات میکروبی نشان داده شده است که زعفران یا ماده موثر آن کروسین و سافرانال اثرات ضد میکروبی علیه اشرشیا، سالمونلا و کاندیدا دارد.