ویتامین ها در بدن انرژی تولید نمی كنند یعنی درون خودشان انرژی ندارند اما در واكنش های تولید انرژی و واکنش های شیمیایی پیچیده بدن ، به عنوان كو آنزیم عمل كرده و باعث تسهیل این واكنش ها می شوند . پس همین جا متوجه می شویم كه ویتامین ها نقش خیلی مهمی دارند چون با اینکه خودشان انرژی تولید نمیکنند ولی در نبود آنها متابولیسم طبیعی بدن انجام نمی شود و بدن نمی تواند به آن سطح از انرژی که مورد نظر است برسد .
ویتامین ها انواع گوناگون دارند و هر كدام از آنها كار خاص و منحصر به فردی را در بدن انجام می دهند لذا كمبود هر كدام ا ز ویتامین ها باعث بروز بیماری خاصی می شود .


انواع ویتامین :
ویتامین های K – A – D – E ویتامین های محلول در چربی هستندو بقیه ویتامینها محلول در آب هستند . مصرف زیاد ویتامین های محلول در چربی می تواند مضر باشد .
ویتامین K در روده توسط باكتری ها ساخته می شود و ویتامین D تحت تاثیر نور آفتاب در پوست ساخته میشود ولی بقیه ویتامین ها و مواد معدنی بایستی توسط غذا ها به بدن برسند .
ویتامین ها و مواد معدنی به وفور در مواد غذایی طبیعی ، سبزیجات و میوه های تازه یافت می شوند .


برخی از ویتامین ها ی مهم ، خواص و منابع آنها به شرح زیر می باشند :

ویتامین ب1 : این ویتامین به ویتامین روحی بخش معروف است و در تقویت سلولهای مغزی موثر است . این ویتامین در متابولیسم کربوهیدرات ها در مغز نیز نقش دارد یعنی در متابولیسم آزاد شدن انرژی از كربو هیدرات ها نقش دارد . پس کمبود آن میتواند مشکلات عصبی از جمله عصبانیت و پرخاشگری را باعث شود . ویتامین ب 1 در مواد زیر موجود میباشند : غلات کامل ، حبوبات کامل ، انواع گوشت بی چربی ، سبزیجات تازه ، مخمر ها ، جوانه گندم ،تخم مرغ .
ویتامین ب 2 : این ماده به عنوان کوآنزیم نقش مهمی در متابولیسم انرژی ( آزاد کردن انرژی از گلوکز و اسید چرب ) دارد همچنین در حفظ سلامت غشاهای مخاطی موثر است . این ویتامین در مواد زیر موجود است : جگر ، قلوه ، شیر ،پنیر ،بادام زمینی ، مرغ ، ماهی ، كلم بروكلی ، سبزیجات و مخمر ها .
ویتامین ب 5 : در انتقال امواج عصبی در مغز نقش دارد ، باعث تسهیل در جذب کربو هیدرت ها از روده می شود ، باعث آزاد شدن انرژی از سه دسته ماده غذایی اصلی ( کربوهدرات ، چربی ، پروتئین ) می شود . این ویتامین در مواد زیر موجود است : غلات کامل ، غذاهای حیوانی ، حبوبات ، لبنیات و ...
فولیک اسید : دخالت در تقسیم سلولی (بخصوص گلبول های سفید و قرمز) ودخالت در خون سازی دارد . این ویتامین در مواد زیر موجود است : جگر ،سبزیجات ، پرتغال ، توت فرنگی ، موز ، طالبی ، غلات ، لوبیای پخته ، اسفناج خام ، كاهو ، كلم . و...
ویتامین ب12 : باعث سلامت سیستم عصبی و مغزی می شود ، در خون سازی دخالت دارد ، باعث سنتز DNA می شود و بین ویتامین ها به محرك رشد معروف است . این ویتامین در میوه و سبزیجات یافت نمی شود ولی در جگر و گوشت ها، تخم مرغ ، شیر و صدف به مقدار زیاد وجود دارد .
ویتامین A : در سیستم بینایی نقش دارد ، در رشد بافت استخوانی و عصبی موثر است ، اشتها را تنظیم می کند ، به حفظ سیستم ایمنی بدن کمک می کند ،در انسجام پوست خیلی موثر است . این ویتامین در مواد زیر موجود است : جگر ، هویج ، اسفناج ، گوجه فرنگی ، طالبی ، موز ، زرده تخم مرغ ، فر آورده های لبنی ، كره و مارگارین .
ویتامین C : در سنتز انتقال دهنده های عصبی مهمی مثل نور اپی نفرین و سروتونین در مغز دخالت دارد ، باعث سنتز کلاژن یا بافت همبند می شود ، در جذب و متابولیسم آهن و کلسیم دخالت دارد ، از تجزیه ویتامین های گروه B پیشگیری می کند. این ویتامین در مواد زیر موجود است : میوه جات و سبزیجات تازه ، مرکبات ، فلفل سبز و قرمز ، گوجه فرنگی ، توت فرنگی ، كلم بروكلی و جگر .
ویتامین D : در متابولیسم استخوان نقش دارد . منابع آن عبارتند از : نور آفتاب ، زرده تخم مرغ ، جگر ، ساردین و ...
ویتامین K : این ویتامین در متابولیسم كلسیم و انعقاد طبیعی خون نقش دارد . منابع آن عبارتند از : كلم ، گل كلم ، كاهو ، ماهی ، جگر ، گوشت ، تخم مرغ و غلات .