زندگی رمز و رازهای مختلفی دارد. یکی از این اسرار را می توان در همه جا دید، در خانه، محل کار، رستوران و… این مشکل میلیون ها مرد در سراسر جهان است.برای پیدا کردن آن، فقط کافی است نگاهی به آینه بیندازید. درست است. منظور ما سر بی موی شماست! جالب است بدانید، کچلی برای خیلی از مردان عمده ترین مشکلی است که برای رفع آن به پزشک مراجعه می کنند.

تاکنون، مانع اصلی برای پیدا کردن راه حل، دانش ناقص ما از علت اولیه ریزش موی مردانه بوده است، اما یافته های جدید خبرهای خوبی برای مردان دارد.

اگر موی سر مردان فوایدی همچون محافظت در برابر نور خورشید و گرما و همچنین زیبایی را به ارمغان می آورد، پس چرا ژن های مربوط به ریزش موی مردانه با موفقیت از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند؟ چرا ژن ریزش موی مردانه طی دوران مختلف حذف نشده است؟

در ۳۰ سالگی یک چهارم مردان کم کم دچار ریزش مو می شوند. ریزش موی مردانه از یک الگوی قابل پیش بینی تبعیت می کند. ابتدا موهای دوطرف پیشانی شروع به ریزش می کنند و سپس نوبت به وسط سر می رسد و کل موها به مرور می ریزند.

یکی از اولین سرنخ ها در رابطه با این موضوع توسط دانشمند یونانی به نام «هیپوکراتس» کشف شد. او مشاهده کرد که افراد اخته دچار ریزش مو نمی شوند.

امروزه می دانیم که تولید مقادیر بالای هورمون تستوسترون در داخل و اطراف ریشه مو یکی از علل شروع ریزش آنهاست.

موهایی که در عقب سر قرار دارند، گیرنده های کمتری برای تستوسترون دارند و به همین دلیل در برابر تاثیر هورمون مقاوم ترند و دیرتر می ریزند.

تستوسترون در بدن به دی هیدروتستوسترون تبدیل می شود که مانع تولید موهای ضخیم و بلند توسط ریشه مو شده، در عوض باعث رشد موهایی کوتاه و باریک می شود، درست مانند موهایی که روی سر نوزاد رشد می کنند، اما باید بدانید که تستوسترون تنها قسمتی از داستان ریزش مو را به خود اختصاص می دهد و یافته های جدیدتر خبر از تاثیر عوامل دیگری می دهند.

در حالت عادی ریشه مو چرخه رشد و سکون را طی می کند. در دوره رشد سلول های بنیادی و اجدادی که در بستر ریشه مو قرار دارند، بزرگ تر و تقسیم می شوند و ساخت موی جدید را شروع می کنند.

دانشمندان با مقایسه ریشه مو در نواحی مودار و بی موی سر انتظار داشتند که در نواحی در حال ریزش خبری از سلول های بنیادی و اجدادی نباشد، اما نتایج به دست آمده آنان را شگفت زده کرد.

با وجود این که سلول های اجدادی در نواحی بی مو وجود نداشتند، اما سلول های بنیادی زیادی در این نواحی دیده شد، البته آن طور که به نظر می رسید، تنها مشکل فعال نشدن آنها برای شروع ساخت مو است.

سلول های بنیادی این توانایی را دارند که تقریبا به هر نوع سلولی که می خواهند تبدیل شوند و اگر بتوانیم راهی برای تحریک ژن های مربوط به تبدیل آنها به سلول مو پیدا کنیم، می توانیم باعث خشنودی همه مردان بی مو شویم.

سال گذشته با رویاندن مو در شرایط آزمایشگاهی، دانشمندان توانستند یک قدم به این آرزو نزدیک تر شوند. البته رویاندن مو روی سر انسان بسیار دشوار تر از شرایط آزمایشگاهی خواهد بود.

اما چرا سلول های بنیادی مردان بی مو نمی توانند به سلول های اجدادی تبدیل شوند؟ دانشمندان دریافته اند که در موش های آزمایشگاهی، پیام لازم برای تبدیل سلول بنیادی به اجدادی توسط چربی اطراف ریشه مو صادر می شود.

لایه چربی در پوست سر مردان و موش های بی مو نازک تر از همتاهای مودار آنهاست. همچنین محققان دریافته اند، ماده ای به نام پروستاگلاندین D۲ که غلظت آن در نواحی بی مو بیشتر است، از فعال شدن سلول های بنیادی جلوگیری به عمل می آورد.

این دو علت تاکنون به عنوان علل فیزیولوژیک ریزش مو در مردان شناخته شده و دانشمندان امیدوارند تا پس از شناخت علل دیگر بتوانند از ریزش موی مردانه جلوگیری کنند.

همان طور که گفتیم مو برای مردان فوایدی همچون محافظت سر در برابر نور خورشید، حفظ گرما و زیبایی را به همراه دارد. پس چرا ژن ریزش مو تاکنون توسط انتخاب طبیعی حذف نشده است؟ از آنجا که امروزه می دانیم ریزش مو می تواند از هر مو والد به ارث برسد، هنوز نمی توانیم جواب درستی برای این سوال پیدا کنیم.

● درمان های ریزش مو

شاید برایتان جالب باشد که بدانید کلاه گیس از حدود پنج هزار سال قبل در میان آشوری ها، سومری ها، آریایی ها و یونانی ها رواج داشته است.

همچنین این اقوام از داروهای گیاهی برای جلوگیری ریزش مو استفاده می کردند. مصریان باستان یکی از کهن ترین درمان ها را در ۳۵۰۰ سال قبل ثبت کرده اند که شامل ترکیبی از اکسید آهن، سرب، پیاز، مرمر سفید، عسل، چربی مار، کروکودیل، اسب آبی و شیر به همراه جادوی خدای خورشید بوده است.

از آن پس تاکنون انواع توصیه های ضد ریزش موی خنده دار رواج یافته است. مثل خوابیدن روی تخت شیبدار، بلند نگه داشتن موها، کوتاه نگه داشتن موها، ماساژ سر با فلفل قرمز، نفت سفید و اسید کربولیک، استفاده از کلاه مکشی، استفاده از شانه الکتریکی، تزریق موم گرم به زیر پوست سر، ریختن چای سرد روی سر و ماساژ سر با آبلیمو.

شاید بی مویی یک سازگاری فیزیولوژیک باشد. بی مویی موجب می شود تا نور خورشید از طریق پوست در افراد مسن بیشتر جذب شود و در نتیجه ویتامین D بیشتری ساخته شود

امروزه کاشت مو یک انتخاب شناخته شده است. در این روش موها از قسمت پرموتر سر خود فرد یا یک فرد دیگر به نواحی بی مو پیوند می شوند. کاشت موهای مصنوعی نیز هم اکنون ممکن شده است.

مصرف پروپسیا یک راه دیگر است که تاثیر کمتری دارد. این قرص توسط شرکت مرک ساخته شده که اثر ضد موی تستوسترون را به صورت موضعی کاهش می دهد.

ماینوکسیدیل داروی دیگری است که مصرف آن شایع تر است. این دارو جریان خون را افزایش می دهد و آنزیم های سازنده پروستاگلاندین را که برخی از آنها موجب افزایش رشد مو می شوند، فعال می کند.

ماینوکسیدیل می تواند باعث رشد موهای کوتاه و باریک (همانند موهای نوزاد) نیز بشود که علت آن هنوز ناشناخته است.

یافته های جدید در زمینه ریزش مو، ظهور درمان های جدید را نوید می دهد. محصولاتی که هنوز به بازار عرضه نشده اند، هدف شان این است که سلول های بنیادی اطراف ریشه مو را در مردان بی مو فعال کنند.

برخی دانشمندان پا را فراتر گذاشته اند و از «پایان ریزش مو» حرف می زنند. ما در جهانی زندگی می کنیم که ممکن است هر چیزی را درمان کنیم، حتی ریزش مو.

● سوال های بی جواب

شاید بی مویی برای بقا فوایدی داشته که همچنان دوام آورده است. یک نظریه این است که بی مویی نشان دهنده غلبه فرد بر وضعیت است.

سر بی مو می تواند نشان دهنده هیجانات درونی فرد باشد، مثلا قرمزی همراه با عصبانیت. در طبیعت، قرمز اغلب رنگ غلبه است. بنابراین یک سر قرمز به شما می گوید «کاری به کارم نداشته باشید!»

البته افراد غالب لزوما بی مو نیستند. بسیاری از رهبران در دوران مختلف پرمو بوده اند. چیزی که هست، بیشتر ما برای رهبران کم مو تبعیض قائل می شویم.

به عنوان مثال، بیشتر افرادی که در ایالات متحده در انتخابات پیروز می شوند، از افراد مودار هستند. در عین حال، برخی افرادی که دچار ریزش مو می شوند آن را پنهان می کنند، مثل جولیوس سزار که گفته می شود، مبتکر شانه کردن مو از نواحی مودار روی نواحی بی موست.

یک نظریه دیگر بر این باور است که بی مویی یک نشان اجتماعی برای بلوغ فکری، فرزانگی و بزرگی است. طبق تنها مطالعه ای که روی این نظریه تا امروز انجام شده، مردان بی مو در نظر خانم ها بالغ تر با پرخاشگری کمتر و همچنین مسن تر و با جذابیت کمتر دیده می شوند.

سوال تکاملی که در این میان مطرح می شود این است که چرا ژن هایی که مسئول چنین پیام هایی هستند، بقا پیدا می کنند؟

شاید بی مویی یک سازگاری فیزیولوژیک باشد. یکی از مطالعات اخیر بیان کرده است که بی مویی موجب می شود تا نور خورشید از طریق پوست در افراد مسن بیشتر جذب شود و در نتیجه ویتامین D بیشتری ساخته و از سرطان پروستات پیشگیری شود.

این نکته جالبی است. البته هنوز مقایسه سرطان پروستات در مردان مودار و بی مو انجام نشده است. ممکن است ژن هایی که باعث ریزش مو می شوند، فواید خاص خودشان را داشته باشند که هنوز ناشناخته باقی مانده است.

هلدینگ یاقوت رویان محصولی را وارد بازار نموده که در درمان، رشد و تغذیه پوست و مو بسیار مفید است، به گفته پزشکان حاضر در این مجموعه فرمولاسیون و تکنیک ترکیبی این محصول طوری طراحی گردیده است که مواد مغذی و ویتامین های موجود در فرمول دارو بطور ( آهسته رهش ) از قرص جدا شده و مواد مغذی و ویتامین ها را در بدن آزاد می نماید که در جهت سلامتی پوست سر، مو و ناخن ها با حداکثر غلظت فرمولی عمل می نماید.

این مکمل که Rigendiet Retard نام دارد حاوی روی(zinc) به عنوان یک ماده معدنی و عامل اساسی در سلامت و بازسازی بافت های آسیب دیده بشمار میرود و همچنین حاوی مس برای تولید ملانین ، سلنیم جهت خنثی کردن رادیکال های آزاد که موجب پیری پوست می شوند، ویتامین E ، ویتامین B۱۲، پانتوتنیک اسید، فولیک اسید ، و متیونین و سیستین می باشد.
طبق خبر منتشر شده شده توسط سلامت ایران همچنین میوه‌ها و سبزی‌هابه‌ دلیل داشتن ویتامین‌ها و مواد معدنی، نقش مهمی را در رشد و حفظ مو‌ها دارند مصرف غذاهایی مانند نان سبوس دارو برنج که منابع سرشار ویتامین‌های گروه B و مرکبات و میوه‌هایی مثل کیوی که حاوی ویتامین C هستند، نیز در رشد و نمو مو‌ها تأثیر به سزایی دارند. عنصر روی که به وفور در گوشت قرمز و منابع پروتئینی یافت می‌ شود، از جمله عناصری است که استحکام مو‌ها را سبب شده و از ریزش آن‌ها جلوگیری می‌‌کند. استفاده از میوه‌ها به ‌طور موضعی، تأثیری بر رشد و نمو مو‌ها ندارند، زیرا مدت زمان تماس با این مواد کوتاه است. همچنین تأثیر شامپوهای حاوی مواد پروتئینی نیز روی استحکام و رشد مو‌ها به اثبات نرسیده است.
این مکمل که محصول ESI ایتالیا است در تمام داروخانه های سراسر کشور در دسترس شما قرار دارد و به مبارزه با عواملی مانند موارد ذکر شده در زیر که باعث کم خونی و نهایتا ریزش مو می شود می پردازد:
مبارزه با کمبود ویتامین C که باعث کاهش جذب آهن از طریق سیستم گوارش شده و می تواند سبب بروز کم خونی فقر آهن شود
مبارزه با کمبود ویتامین E که می تواند ثبات غشای سلولی گلبول های قرمز خون را کاهش و باعث کوتاه شدن عمر آن ها گردد که سبب بروز کم خونی می شود.
مبارزه با کمبود و ازدیاد مس در بدن که می تواند در ورود آهن به هموگلوبین ایجاد اختلال و سبب بروز کم خونی شود.
مبارزه با کمبود روی که می تواند باعث ازدیاد مس در بدن و مشکلات زیادی می گردد.
مبارزه با کمبود ویتامین های گروه B مثل فولیک اسید، B۶ و به ندرت B۲ و B۵ که نیز می تواند باعث کاهش تولید گلبول های قرمز گردند.