سرماخوردگي يک عفونت ويروسي مسري است که راه هاي تنفسي فوقاني را آلوده نموده و باعث تحريک و ترشح در راه هاي هوايي مي شود. ابتلا به سرماخوردگي ممکن است در اثر تماس با فرد آلوده يا تماس با وسايل آلوده صورت پذيرد و گاهي عواملي مانند سرما، استرس و خستگي مي توانند شرايط را براي فعاليت ويروس سرماخوردگي نهفته در مجراي تنفسي مناسب کند.
سرماخوردگي‌ها معمولا ناگهاني شروع مي‌شوند. آب ريزش در ابتدا شفاف بوده و ممکن است شدت يافته و زرد رنگ گردد. گرفتگي بيني، سرفه، گلودرد، بي حالي، خستگي، بيتابي، بي اشتهايي، گاها ريزش اشک و التهاب از علائم عمده آن است.
عوامل موثر در بروز سرماخوردگي:
ويروسهاي سرماخوردگي پس از ورود به بدن در مخاط دستگاههاي تنفسي ايجاد بيماري کرده و همراه با ترشحات دستگاه تنفسي از فردي به فرد ديگر قابل انتقال است. بنابراين:
- دست دادن، روبوسي، عطسه و سرفه در محلهاي عمومي باعث انتقال آن مي‌شود.
- رطوبت و درجه حرارت در انتشار ويروس نقش دارد، اين بيماري در کشورهاي مناطق معتدل در فصل سرما (زمستان و پاييز) به علت بارندگي و رطوبت بيشتر است.
- از ديگر علل افزايش بروز سرماخوردگي در فصل سرما حضور در مكان‌هاي شلوف همچون وسايل نقليه عمومي و تجمع در فضاهاي بسته و عدم استفاده از تهويه مناسب است.
- تغذيه يکي از فاکتورهاي موثر در عملکرد سيستم ايمني است. بنابراين سوء تغذيه در بروز بيماري‌هاي عفوني نقش مهمي را ايفا مي‌کند. ابتلا به بيماري‌هاي مزمن قلبي ، کليوي و ريوي نيز فرد را مستعد ابتلا به اين عفونت مي‌کند.
سرماخوردگي بيماري است که اگر چه مرگ و مير به دنبال ندارد ولي بروز آن باعث مشکلات زيادي براي افراد مي شود و باعث غيبت از کار مي شود. از طرفي با انجام اقداماتي به راحتي قابل پيشگيري است بنابراين در مبارزه با سرما خوردگي، پيشگيري بايد هدف اصلي باشد براي پيشگيري بايد اقدامات زير را انجام داد:
1 - دستهاي خود را بشوئيد: بيشتر ويروس هاي سرماخوردگي از طريق تماس مستقيم منتشر مي شوند. کسي که سرماخورده است بداخل دست هاي خود عطسه کرده و سپس اشيائي مثل تلفن ، صفحه کليد کامپيوتر يا ليوان را لمس مي کند. ميکروبها مي توانند براي ساعت ها و در بعضي موارد هفته ها زنده باقي مانده و سپس به فرد بعدي که آن اشياء را لمس مي کند منتقل شود . بنابراين بايد دستهاي خود را مکرراً بشوئيد . در صورتي که امکان شستن دستتان را نداريد دستهاي خود را بسيار سخت براي يک دقيقه به هم بماليد . اين کار باعث جداشدن اکثر ويروسهاي سرماخوردگي از پوست مي شود .
2 - سرفه و عطسه خود را با دستانتان نپوشانيد: زماني که احساس مي کنيد در حال سرفه يا عطسه هستيد از يک دستمال دستمال استفاده کرده و آنرا بلافاصله دور بياندازيد . اگر دستمال نداريد سر خود را از افرادي که نزديک شما هستند به طرف ديگر چرخانده و به فضاي آزاد سرفه کنيد .
3- صورتتان را لمس نکنيد: ويروسهاي سرماخوردگي از طريق چشم ، دهان و بيني وارد بدن شما مي شوند . لمس صورت کودکان راه اصلي ابتلاي آنان به سرماخوردگي بوده و همچنين موجب انتقال سرماخوردگي از آنان به والدينشان مي باشد .
4 - مقدار زيادي مايعات بنوشيد: آب سيستم بدن شما را شستشو داده و باعث خروج سموم از بدن شما مي شود . يک فرد بالغ سالم بطور متوسط روزانه 8 ليوان مايعات نياز دارد
5 - از سونا استفاده کنيد: وقتي به سونا مي رويد هوائي که استنشاق مي کنيد بالاتر از 80 درجه است و اين درجه حرارت باعث از بين رفتن ويروس هاي سرماخوردگي مي شود .
6- از هواي آزاد استفاده کنيد: اکثريت افراد در زماني که هوا سرد است در خانه و محوطه هاي بسته مي مانند بنابراين ميکروب‌هاي بيشتري در اطاق هاي خشک و شلوغ در حال گردش است .
7- ورزش هاي آيروبيک را به طور منظم انجام دهيد: اين ورزش ها باعث افزايش سلولهاي مقابله کننده با ويروس در بدن مي شود .
8- غذاهاي گياهي مصرف کنيد: مواد طبيعي موجود در گياهان باعث افزايش ويتامين هاي بدن مي شود . بنابراين ميوه و سبزيجات سبز تيره ، قرمز و زرد مانند اسفناج ، کاهو ، هويج ، گوجه فرنگي ، سير و ... مصرف کنيد . آب پرتقال هرچه تازه تر باشد ويتامين C بيشتري دارد و طول مدت درمان را کوتاهتر مي کند
9- ماست بخوريد : باکتري هاي مفيد موجود در ماست باعث تحريک توليد مواد سيستم ايمني شده که با بيماري مبارزه مي کند .
10- سيگار نکشيد: آمار نشان مي دهد که سيگاري ها دچار سرماخوردگي هاي بيشتر و مکرر مي شوند . حتي نزديک به افراد سيگاري بودن بطور واضح سيستم ايمني را از بين مي برد. دود راههاي هوائي بيني را خشک کرده و مژک هاي آنرا فلج مي کند . مژک هاي موهاي ظريفي هستند که مخاط بيني و ريه ها را پوشانده و با حرکات موجي شکل خود ويروس هاي سرماخوردگي را از مجاري بيني خارج مي کنند . يک سيگار مژک ها را براي 30-40 دقيقه فلج مي کند.
11- مصرف الکل را قطع کنيد : مصرف الکل کبد را که اولين سيستم تصفيه کننده بدن است را تخريب کرده و اين به اين معناست که تمامي انواع ميکروبها بدن شما را به سرعت ترک نخواهند کرد .
12- راحت و آسوده باشيد: اگر شما بتوانيد آرامش داشته باشيد مي توانيد سيستم ايمني خود را به هنگام نياز فعال کنيد.
13- غرغره کردن نمك: اين كار باعث مرطوب شدن گلو و بهبودي موقت مي شود. اين کار را با استفاده از يک قاشق چايخوري نمک داخل يک استکان آب ولرم و روزانه حدود 4 بار انجام دهيد .