جینسینگ یکی از گیاهان دارویی بومی شرق آسیا ( کشورهای چین ٬ کره و… ) و شمال آمریکا می باشد این گیاه دارویی در بین سرخ پوستان آمریکا نیز جهت کاهش خستگی ناشی از سفر های طولانی مورد استفاده قرار می گرفته است .
این گیاه دارای ریشه ای قطور ( با قطر بیش از ۲ سانت ) و طول در حدود ۷ سانت با محدوده رنگی زرد تا خرمایی و قهوه ای در نوع آمریکایی آن ٬ می باشد که به جهت وجود ترکیباتی نظیر ginsenoside از خواص دارویی بالایی برخوردار است و با افزایش سن گیاه ٬ بر تراکم این ترکیبات در ریشه آن افزوده می شود . گیاه جینسینگ ٬ گیاهی دیر رشد بوده و با گذشت حدود چهار سال از عمرش شروع به گل دادن نموده ٬ پس از چهار تا شش سال به بلوغ خود می رسد ریشه گیاه جینسینگ معمولا در فصل پاییز ده بیشترین ضخامت خود می رسد ازینرو فصل برداشت آن پاییز می باشد . لازم به ذکر است : ریشه این گیاه با تغییراتی در ساختار آن ٬ می تواند صدها سال زنده بماند علاوه بر این گیاه جین سینگ دارای ساقه ای با برگهای پهن و میوه ای شبیه به تمشک می باشد که مورد استفاده دارویی ندارند .
امروزه این گیاه از جمله گیاهان تحت حفاظت بوده در برخی کشورها نظیر روسیه کندن گونه وحشی آن جرم تلقی می شود در چین نیز صادرات بذر جین سینگ ممنوع است .
از خواص جینسینگ می توان به موارد زیر اشاره نمود :
● افزایش قدرت جسمانی و تقویت حافظه
● از موثر ترین مواد جهت تسریع روند بهبود آسیب های ناشی از تابش های رادیواکتیو می باشد
● دارویی موثر جهت کاهش استرس می باشد
● عاملی جهت تقویت سیستم دفاعی بدن در مواجهه با بیماریها به شمار می رود
● درمان سردرد ٬ بی خوابی و بدخوابی و رفع خستگی
● بروز عوارض ناشی از یائسگی را در زنان تعدیل می نماید
● تنظیم ضربان قلب و فشار خون
● درمان موارد بسیار زیادی از ناتوانی های جنسی در بین زوجین
● تنظیم سوخت و ساز بدن ٬ کاهش تری گلیسریدها ( در صورت بالا بودن HDL خون ) و تنظیم سطح قند خون ( به دلیل وجود ترکیبات پنسین در آن )
● کاهش و تعدیل عوارض پیری و فرسودگی ( به جهت وجود سالیسیلات اسید و انیلیک اسید دارای خواص آنتی اکسیدان است )
● به دلیل وجود نیمه هادی ژرمانیوم در ریشه گیاه جینسینگ و افزایش اثرات دی هیدروژنی آن جهت فعالیت کبد مفید می باشد .
علاوه بر این جینسینگ و مصرف چای آن جهت پیشگیری از بروز بیماریهای ریوی و ایجاد تومور ها توصیه شده است .
طریقه مصرف جینسینگ :
● ریشه خشک شده جین سینگ را می توان به تنهایی و یا با سایر افزودنی ها در سوپ استفاده نمود اما روش معمول مصرف آن استفاده جینسینگ بصورت دم کرده و چای می باشد .
برای این منظور به مقدار مناسبی آب در حال جوشیدن ۱ تا ۲ گرم از ریشه خشک شده جینسینگ اضافه نموده و اجازه دهید به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بجوشد ٬ پس از آنکه چای به دمای اتاق رسید و کمی سرد شد آنرا بنوشید . شما می توانید دم کرده را طی هفته ها در یخچال نگهداری نموده و تنها در هنگام مصرف آنرا کمی گرم نموده و در روز یک یا دو لیوان از آنرا بنوشید .
● با قرار دادن قطعه ای از جینسنگ ( به اندازه یک سکه ) در ماکروفر می توانید ریشه را به حالت نرم در آورده و همراه با عسل میل نمایید .
بهتر است بجای قرص یا پودر خشک شده جنسینگ از ریشه آن استفاده نمایید زیرا قرص های جینسینگ خالص نبوده یا حاوی ریشه های جوان این گیاه هستند که خواص چندانی ندارند ٬ علاوه بر این با خرید ریشه جنسینگ می توانید تا حدودی از کیفیت آن اطمینان حاصل نمایید .
تذکر : توصیه می شود این گیاه در دوران بارداری مورد استفاده قرار نگیرد .
انواع جینسینگ :
● جینسینگ آسیایی ( panax ginsing ) : این نوع از جینسینگ که به جینسینگ کره ای ( یا چینی ) معروف است ٬ در بین سایر انواع جینسینگ دارای خواص دارویی بیشتری می باشد . از آنجا که ریشه این گیاه شبیه به انسان می باشد در چین با نام جین – چین ( jin – chen ) معروف است . نوع ژاپنی آن ( panax japonicas ) نیز دارای خواصی کمتر و ظاهری کوتاهتر در کشور ژاپن می روید .
● جینسینگ سیبری (Eleutherococcus senticosus ) : این نوع جنسینگ دارای کیفیت و خواص پایین دارویی بوده و به عنوان جینسینگ ارزان قیمت به فروش می رسد .
● سنچی جینسینگ (panax pseudo ginseng ) : لین نوع جینسینگ که به جین سینگ کاذب معروف است معمولا جهت انعقاد خون و تسکین درد مورد استفاده قرار می گیرد و خواصی بسیار متفاوت با نوع چینی خود دارد .
● جین سینگ آمریکایی ( panax quinquefolius ) : این گیاه که در آمریکای شمالی ( کانادا ) رشد می کند جثه ای کوچکتر از مشابه چینی خود دارد در گذشته ٬ این نوع از جینسینگ توسط سرخپوستان جهت درمان بسیاری از بیماریها مورد استفاده قرار می گرفته و شیره آن مانند شیره گیاه شیرین بیان می باشد . از نکات جالب در رابطه با این نوع جینسینگ صادرات ۸۵ درصدی جینسنگ کشت شده در آمریکا به کشور های آسیایی می باشد
● جینسینگ هیمالیائی (panax pseudoginseng subspecies himalaicus ) : از این نوع جینسینگ بومیان هیمالیا جهت درمان سوء هاضمه استفاده می نمایند .
● دارف جین سینگ (panax trifolius) : نوع بسیار نادری از جینسینگ که سرخپوستان آنرا به منظور درمان سردرد ٬ سرفه و … مورد استفاده قرار می دادند .
تفاوت جینسینگ قرمز و جینسینگ سفید :
از نظر خواص دارویی تفاوتی میان این دو وجود ندارد . جنسینگ در ابتدای برداشت سفید رنگ می باشد اما بر اثر خشک شدن در برابر نور آفتاب و یا پروسه بخار دادن جینسینگ ( در موارد صنعتی ) موجب کاراملیزه شدن قندهای موجود در ریشه آن شده ٬ رنگ آن قرمز می شود .